W Ministerstwie Sprawiedliwości rozpoczęto prace nad wprowadzeniem możliwości pozasądowego rozwiązywania małżeństw. Rozważane są dwa modele –rozwód przed notariuszem lub administracyjny rozwód przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego. Przyświeca im założenie, że wprowadzenie tzw. szybkich rozwodów odciążyłoby sądy, a równocześnie przyśpieszyło procedurę rozwiązania małżeństwa. Czas oczekiwania na pierwszą rozprawę rozwodową jest uzależniony od lokalizacji i organizacji sądu. Na wyznaczenie pierwszej rozprawy czeka się obecnie od 3 miesięcy nawet do roku.
Wskazuje się, że z nowej procedury mogliby skorzystać Ci małżonkowie, którzy rezygnują z ustalania winy w rozpadzie pożycia. Zatem uproszczony tryb dotyczyłby tych rozwodów, które odbywają się za porozumieniem stron. Powstaje jednak pytanie o to, czy tzw. szybki rozwód mógłby objąć małżeństwa, które posiadają małoletnie dzieci. W tych sprawach poza rozwiązaniem małżeństwa sąd orzeka przecież równocześnie o władzy rodzicielskiej, kontaktach, alimentach na dzieci.
Ministerstwo Sprawiedliwości informuje, że umożliwienie pozasądowych rozwodów mogłoby objąć małżeństwa bez małoletnich dzieci. Pojawiają się jednocześnie głosy o dopuszczeniu takiej możliwości w tych przypadkach, gdy strony dysponują orzeczeniami sądu w zakresie władzy rodzicielskiej, uregulowania kontaktów czy w zakresie alimentów na małoletnie dzieci lub też zawarły ugodę przed mediatorem, która została zatwierdzona przez sąd.
Przeciwnicy tzw. szybkich rozwodów wskazują na zagrożenia związane z podejmowaniem przez partnerów pochopnych, nieprzemyślanych decyzji, wynikających z chwilowych kryzysów.
Przypomnijmy, że obecnie orzeczenie rozwodu jest możliwe wówczas, gdy sąd stwierdza, że między małżonkami doszło do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Jednocześnie sąd ustala, czy rozwód nie zagraża dobru wspólnych małoletnich dzieci stron, a także czy jego orzeczenie z innych względów nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Pytanie, kto miałby stwierdzać ww. okoliczności w ramach nowej procedury i czy wystarczającym będzie wprowadzenie możliwości składania oświadczeń w tym przedmiocie przez małżonków pod rygorem odpowiedzialności karnej. Aspekt ten może okazać się istotny z punktu widzenia ewentualnych przyszłych wierzycieli jednego z małżonków.
W dyskusji o wprowadzeniu tzw. szybkich rozwodów zupełnie pomijana jest kwestia wprowadzenia zmian w sprawnym regulowaniu i egzekwowaniu kontaktów rodziców z małoletnimi dziećmi. Postępowania te niejednokrotnie trwają kilka lat, m.in. ze względu na czas oczekiwania na opinie wydawane przez OZSS. Proponowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości zmiany legislacyjne powinny objąć również i ten obszar prawa rodzinnego.
Czy pozasądowe rozwiązywanie małżeństw to właściwy kierunek zmian legislacyjnych będzie można wstępnie ocenić po zakończeniu prac nad projektem ustawy. A najpewniej po wejściu w życie nowych przepisów.
adwokat Joanna Szewczyk- Stępień
Kancelaria SZ&P ADWOKACI Szczurek Szewczyk- Stępień ma swoją siedzibę w Krakowie. Najwięcej spraw rodzinnych prowadzimy na obszarze południa Polski (w Nowym Sączu, Tarnowie, Gorlicach), jednak w sytuacji takiej potrzeby ze strony klienta podejmujemy się jego wsparcia przed każdym sądem. Porady prawne (po wcześniejszym ustaleniu terminu) odbywamy także telefonicznie lub poprzez Whatsapp, dzięki czemu jesteśmy dostępni dla naszych klientów z całej Polski i zagranicy, niezależnie od ich miejsca zamieszkania.
Nasi prawnicy specjalizują się w prawie rodzinnym (sprawy o rozwód, kontakty z dziećmi, alimenty, władzę rodzicielską, podział majątku), a także w sprawach przeciwko nieletnim.
