Inspiracją do niniejszego wpisu stało się skierowane do mnie pytanie dotyczące skutków doręczonego stronie postanowienia sądu rodzinnego w przedmiocie umorzenia postępowania o wykonanie kontaktów. Warto przybliżyć zagadnienie dotyczące skutków umorzenia postępowania pod kątem ewentualnego dalszego niewywiązywania się przez rodzica z obowiązków nałożonych postanowieniem regulującym kontakty z dzieckiem.
Sytuacja dotyczyła następującego stanu faktycznego.
Sąd Rejonowy po przeprowadzeniu postępowania w przedmiocie wykonywania kontaktów postanowił o zagrożeniu nakazaniem zapłaty rodzicowi, który nie stawiał się na ustalone w wyroku rozwodowym terminy kontaktów. Postanowienie stało się prawomocne w maju 2023 r. Od tej daty rodzic zobowiązany do odbierania dzieci z ich miejsca zamieszkania nadal nie stawiał się na ustalone spotkania. Rodzic, pod którego pieczą dzieci pozostawały nie podejmował jednak dalszych kroków prawnych i nie wnosił o zapłatę na jego rzecz. W grudniu 2023 r. otrzymał jednak postanowienie sądu o umorzeniu postępowania o wykonanie kontaktów. Czy oznacza to zatem, że nie będzie mógł domagać się nakazania zapłaty za nieodbyte kontakty?
Warto przypomnieć, że sprawy dotyczące wykonywania kontaktów z dzieckiem są uregulowane w art. 59815 k.p.c.- art. 59822 k.p.c. Zgodnie z przytoczonymi przepisami, w sytuacji gdy osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, której kontaktu tego zakazano, narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy zagrozi tej osobie nałożeniem sankcji pieniężnej. Prawo rodzinne przewiduje zatem wprost możliwość nałożenia obowiązku zapłaty na rodzica uchylającego się od odbycia kontaktów.
Kolejnym krokiem w przypadku dalszego ignorowania obowiązku stawiania się na kontakty jest zainicjowanie drugiego etapu postępowania o egzekucję kontaktów i złożenie wniosku o zapłatę konkretnej sumy pieniężnej. Podstawę stanowi art. 59816 § 1 k.p.c, który przewiduje:
Jeżeli osoba, której sąd opiekuńczy zagroził nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej, nie wypełnia nadal swego obowiązku, sąd opiekuńczy nakazuje jej zapłatę należnej sumy pieniężnej, ustalając jej wysokość stosownie do liczby naruszeń.
- Co jednak, gdy przed wydaniem postanowienia o nakazaniu zapłaty dojdzie do umorzenia postępowania?
- Czy oznacza to, że należy na nowo wnosić o zagrożenie nakazaniem zapłaty i dopiero w następstwie jego uprawomocnienia się można złożyć wniosek w oparciu o art. 59816 § 1 k.p.c.?
- I przede wszystkim, kiedy dochodzi do umorzenia postępowania o egzekucję kontaktów?
Aby udzielić pełnej odpowiedzi należy w pierwszym rzędzie zaznaczyć, że umorzenie postępowania o egzekucję kontaktów następuje, jeśli w ciągu 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o zagrożeniu nakazaniem zapłaty nie wpływa kolejny wniosek w sprawie wykonywania kontaktów. Jednak umorzenie nie znosi skutków, jakie niesie za sobą postanowienie o zagrożeniu nakazaniem zapłaty. Postanowienie wydane w ramach pierwszego etapu nadal jest orzeczeniem wywołującym skutki prawne, w szczególności ten, że stanowi tytuł wykonawczy bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalności.
Nie ulega wątpliwości, że w sytuacji, w której dojdzie do umorzenia postępowania o wykonywanie kontaktów, postanowienie o zagrożeniu nakazu zapłaty sumy pieniężnej może stanowić podstawę do orzeczenia nakazu zapłaty i to bez potrzeby przechodzenia procedury od nowa. Wydane uprzednio postanowienie o zagrożeniu nakazaniem zapłaty może być podstawa do uruchomienia od razu drugiego etapu postępowania wykonawczego, nawet gdy doszło do umorzenia postępowania w oparciu o art. 58920 k.p.c. Umorzenie postępowania o wykonywanie kontaktów
